Tatry widziane z nowego miejsca w Łychowie Gościeradowskim.
Okolice Łychowa Gościeradowskiego znane są z widoku na Tatry od 2020 roku, kiedy to Mariusz Pachla sfotografował je po raz pierwszy z województwa lubelskiego. Potem Tatry były obserwowane z kilku innych miejsc w pobliżu, oddalonych od siebie o niewielką odległość i położonych na tym samym wzniesieniu – skrajne punkty dzieli dystans nieco ponad 2 km. Były one początkowo określone jako Łychów, ale po analizie specjalnej mapy okazało się, że ich przynależność administracyjna jest bardziej skomplikowana. Na tym obszarze znajdują się terytoria aż czterech miejscowości położonych w województwie lubelskim i podkarpackim – Zdziechowice Pierwsze, Karkówka, Węglin i Łychów Gościeradowski. Pierwsza obserwacja w tym rejonie została wykonana z Węglina, najdalsza z Karkówki, kilka innych ze Zdziechowic. Z samego Łychowa udało się to dopiero teraz.
Położenie tych miejsc przedstawia poniższa mapa:

Samo miejsce obserwacji, poza jego lokalizacją administracyjną, nie wyróżnia się specjalnie od pozostałych w okolicy – odległość do Tatr choć duża, to rekordowa nie jest, a panorama Tatr teoretycznie nie powinna różnić się w istotny sposób od tej z pobliskich punktów.

Widok okazał się szczególny z innego względu – Tatry wyglądały inaczej niż zwykle. Zamiast ostrych szczytów, na horyzoncie zarysowało się lekko pofalowane, spłaszczone pasmo. Było ono widoczne dokładnie w tym kierunku, gdzie powinny znajdować się Tatry, a po drodze nie ma innych wzniesień, które mogłyby się tam pojawić. Pasmo wznosi się delikatnie w tych miejscach, gdzie powinny znajdować się główne szczyty. Wątpliwości rozwiewa rozciągnięcie zdjęcia w pionie – po tej operacji wyraźniej pokazują się wierzchołki, pasujące do ich spodziewanego układu.

Takie spłaszczenie zarysu gór powstaje wskutek niejednorodnej refrakcji atmosferycznej – silniejszego załamania światła w cienkiej warstwie powietrza, w której występuje nietypowy rozkład temperatury w zależności od wysokości. Kąt, o jaki promień światła ulega zakrzywieniu, zależy od odległości, jaką pokonuje ono w powietrzu. Im dłużej przebiega w warstwie powietrza o silnej refrakcji, tym silniej się załamuje. Światło biegnące od niższego punktu pokonuje dłuższy dystans w obrębie tej warstwy w porównaniu z punktem położonym wyżej, a zatem ulega silniejszemu zakrzywieniu. Obserwujemy wówczas zniekształcenie obrazu gór w taki sposób, że niższe szczyty i zbocza gór są podniesione silniej niż wyższe wierzchołki. Powstawanie tego zjawiska przedstawiają poniższe rysunki.

Pomiary radiosondażowe z Popradu i Legionowa z godz. 13 pokazują niewielką inwersję temperatury na wysokościach odpowiednio ok. 1600 i 1200 m n.p.m., natomiast z godz. 1 4.11.2022 nieco bardziej gwałtowny, choć nadal niewielki wzrost temperatury w cienkiej warstwie powietrza na ok. 1000 m n.p.m. Jeszcze ciekawiej wyglądają najniższe partie atmosfery – w obu pomiarach z godz. 1 widoczna jest inwersja, która w Legionowie rozciągała się od gruntu do ok. 200 m nad ziemią, a przyrost temperatury na tym odcinku wyniósł ok. 5 °C. Najbardziej prawdopodobną przyczyną tego zjawiska była więc przygruntowa inwersja temperatury nad Kotliną Sandomierską – pojawia się ona przed zmierzchem, a zatem nie wykazują jej pomiary w godzinach okołopołudniowych. Najniższa warstwa powietrza ulega wówczas ochłodzeniu wraz z wypromieniowywaniem ciepła z gruntu i staje się chłodniejsza od powietrza znajdującego się wyżej. Chłodniejsze powietrze ma większą gęstość – w rezultacie szybciej zmienia się gęstość powietrza z wysokością, a co za tym idzie – zwiększa się zmiana współczynnika załamania światła. Lokalne przygruntowe anomalie temperatury nie są uwzględniane w tego typu pomiarach, które są wykonywane w niewielu miejscach, zaledwie 2 razy na dobę.